Sonety
Sonety ziem rzadkich to zbiór sonetów podzielonych na dwie grupy: „Sonety ziem naszych” i „Sonety ziem obcych”. Pierwsza część składa się ze 109 wierszy Jarka Zawadzkiego, a druga zawiera osiem sonetów przetłumaczonych z kilku języków: niemieckiego, rosyjskiego, chińskiego, angielskiego, francuskiego i hiszpańskiego.
Gdy byłem dzieckiem, u rodziców w domu
Gdy byłem dzieckiem, u rodziców w domu
Encyklopedia była tylko jedna;
Do tego mała, (jak sierota) biedna
I niepotrzebna zazwyczaj nikomu.
Wojna i pokój w niej się po kryjomu
Zaszyły w sobie, dociekając sedna,
Nim je poeta czy malarz pojedna
Gdzieś na sto którejś stronie tego tomu.
Myślałem wtedy, że wszystko na
świecie
W niej opisane dokładnie zostało:
Każde odkrycie, pojęcie, stulecie…
Bo chociaż była w swym tytule „małą”,
To stron liczyła z tysiąc biblia świecka,
A przecież tysiąc to dużo dla dziecka.
Kiedy się uczysz martwego języka
Disce puer latine, ego faciam te mości panie.
Stefan Batory (podobno)
Ucz się, chłopcze, po łacinie; ja cię zrobię mości panem.
學而時習之，不亦說乎？
孔子
Czyż nie jest radością uczyć się i to [czego się nauczyliśmy] praktykować?
Konfucjusz
Kiedy się uczysz martwego języka,
Ten język nagle w twych oczach ożywa
I ludzka mowa staje się prawdziwa,
A chłonny umysł przeszłości dotyka.
Przypominają się słowa Asnyka,
Że tam się jeszcze ognia złota grzywa
Tli na ołtarzach, gdyż iskrę z krzesiwa
Był wzniecił człowiek, a nie burza dzika.
I widzisz wtedy tych Rzymian czy Greków,
Sumerów, Żydów, Chińczyków, Hindusów
(Których już nie ma na ziemi od wieków),
Jakby się nagle odrodzili z fusów
Wystygłej kawy jak feniks z popiołu
I razem z tobą zasiedli do stołu.
Der Tod der Geliebten
Rainer Maria Rilke (1875‒1926)
Er wußte nur vom Tod was alle wissen:
daß er uns nimmt und in das Stumme stößt.
Als aber sie, nicht von ihm fortgerissen,
nein, leis aus seinen Augen ausgelöst,
hinüberglitt zu unbekannten Schatten,
und als er fühlte, daß sie drüben nun
wie einen Mond ihr Mädchenlächeln hatten
und ihre Weise wohlzutun:
da wurden ihm die Toten so bekannt,
als wäre er durch sie mit einem jeden
ganz nah verwandt; er ließ die andern reden
und glaubte nicht und nannte jenes Land
das gutgelegene, das immersüße —
Und tastete es ab für ihre Füße.
Śmierć ukochanej
Rainer Maria Rilke (1875‒1926)
O śmierci wiedział to, co wszyscy wiemy,
że nas zabiera i upycha w cień.
Jednak nie przemoc, a bieg czasu niemy
sprzed jego oczu zabrał ją w ten dzień
i prześlizgnęła się w nieznane mroki;
gdy czuł, że uśmiech jej dziewczęcy tam
za księżyc mają, że jej ton wysoki
rozbrzmiewa dla nich mądrością swych gam:
wiedział, że zmarłych zna, choć nie wie skąd,
jak gdyby przez nią stali mu się bliscy;
nie dbał, co ludzie o nim mówią wszyscy
ani nie wierzył i nazwał ten ląd
wieczyście słodkim. I wśród jego dróg
Ślepo wydeptał ścieżkę do jej nóg.
雲遊
徐志摩 (1897‒1931)
那天你翩翩的在空際雲遊，
自在，輕盈，你本不想停留
在天的哪方或地的哪角，
你的愉快是無攔阻的逍遙。
你更不經意在卑微的地面
有一流澗水，雖則你的明艷
在過路時點染了他的空靈，
使他驚醒，將你的倩影抱緊。
他抱緊的只是綿密的憂愁，
因為美不能在風光中靜止;
他要，你已飛渡萬重的山頭，
去更闊大的湖海投射影子！
他在為你消瘦，那一流澗水，
在無能的盼望，盼望你飛回！
W obłokach
Xu Zhimo (1897‒1931)
Tego dnia z obłokami
sunęłaś po niebie
Nieskrępowana: lekko, swobodnie, przed siebie.
Nie było skrawka nieba ani ziemi, co cię
Mogłyby choć na chwilę zatrzymać w tym locie.
Umknęło twej uwadze, że na ziemi biednej
Płynie strumyk, co tobie przygląda się jednej.
Twe ruchy jego duszę przelotem zmąciły;
On zerwał się i wdzięk twój objął z całej siły.
Objął tylko tęsknotę, smutny i ponury,
Gdyż nie da się na wietrze zatrzymać urody.
On cię pragnie, ty jednak opuściłaś góry
I rzucasz cień na wielkie mórz czy jezior wody.
Tak nikły się już tobie zda ten strumyk w żlebie,
Co w bezradnej nadziei wciąż czeka na ciebie.